Pożyczki do spółek – cienka kapitalizacja

W poprzednim wpisie mowa była o doborze właściwej spółki zagranicznej. Dziś natomiast, na kanwie spraw, które często pojawiają się w kancelarii – finansowanie spółek pożyczkami od wspólników.

Temat praktyczny, więc wart odrębnego wpisu. Jakiś czas temu – bodaj od początku 2015 r., w systemie niedostatecznej kapitalizacji doszło do rewolucji. Zakładam, że mechanizm jest wszystkim czytającym znany – w skrócie i uproszczeniu – gdy wspólnik spółki udziela spółce pożyczki – odsetki płatne wspólnikowi w pewnych wypadkach nie będą kosztem uzyskania przychodów pożyczkodawcy – spółki.

No a teraz trochę szczegółów:

• Czym jest pożyczka?

Wszędzie tam gdzie umowa zakłada przeniesienie na inną osobę określoną ilość pieniędzy z obowiązkiem zwrotu będziemy mieli do czynienia z pożyczką w rozumieniu przepisów podatkowych. Co ciekawe – przez pożyczkę rozumie się kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy czy też lokatę.

• Kiedy zastosujemy cienką kapitalizację?

Ograniczenia w ujmowaniu kosztów odsetkowych dotyczą podmiotów powiązanych bezpośrednio oraz pośrednio. O ile przed nowelą interesowały nas powiązania bezpośrednie, tak teraz pożyczka od podmiotu, który nie ma bezpośrednich a pośrednie (co najmniej 25% udziałów) powiązanie z pożyczkobiorcą (A ma udziały w B, a B w C).

• Metody wyliczeń?

Tutaj zmieniło się sporo – o ile wcześniej punktem wyjścia był kapitał zakładowy pożyczkobiorcy, o tyle obecnie pojawiają się pojęcia zadłużenia i kapitałów własnych.

Przez zadłużenie rozumiemy całkowite zadłużenie wobec podmiotów powiązanych (nie tylko z tyt. pożyczek) pomniejszone o pożyczki udzielone podmiotom powiązanym.

Jaka część odsetek nie będzie stanowić kosztu uzyskania przychodów? Wysokość odsetek od pożyczki, niepodlegających zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów ustala się w oparciu o proporcję, w jakiej (i) wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do (ii) całkowitej kwoty zadłużenia wobec „kwalifikowanych” podmiotów (o których mowa odpowiednio w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT).

Na jaki dzień kalkulujemy zadłużenie? Tu akurat jest prosto – na ostatni dzień miesiąca poprzedzający wypłatę odsetek.

• Czy mamy alternatywę?

O dziwo tak – ustawodawca dał podatnikom wybór. Można skusić się na metodę konkurencyjną, jednak wówczas limit kosztowy dot. odsetek stosujemy również w przypadku pożyczek otrzymanych od podmiotów niepowiązanych. W alternatywnej metodzie (o chęci skorzystania z której należy powiadomić urząd skarbowy, co do zasady do końca stycznia każdego roku) promuje się podatników, którzy przeznaczają uzyskane pożyczki na inwestycje powodujące wzrost wartości aktywów podatnika (jednym z współczynników jest własnie wartość aktywów, ponadto – odsetki zapłacone, które nie stanowią kosztu z uwagi na limit, mogą stanowić koszt w kolejnych latach).

Warto więc przemyśleć i wybrać najkorzystniejszą dla siebie formułę – przy inwestycjach dokonywanych z pożyczek i planowanym sporym zysku rachunkowym (drugi z czynników – 50% zysku rachunkowego) może okazać się, że metoda alternatywna faktycznie się opłaca.